MỞ ĐẦU
Luật sư và Thẩm phán luôn là hai nghề nghiệp danh giá và rất được
mọi người trong xã hội tôn trọng ở Việt Nam hay bất kỳ đâu trên thế giới. Hẳn
phải có rất nhiều yếu tố để tạo nên sự cao quý của hai nghề đó. Với mong muốn
được tìm hiểu kỹ hơn về hai nghề luật này, em xin chọn đề bài “Hãy so sánh nghề
luật sư và nghề Thẩm phán ở Việt Nam” cho phần bài tập học kỳ của mình.
NỘI
DUNG VẤN ĐỀ
I.
Khái quát chung về nghề luật sư và nghề
thẩm phán ở Việt nam hiện nay
1.
Nghề luật sư
Nghề luật sư ở Việt Nam trước hết là một nghề luật, trong đó các
luật sư bằng kiến thức pháp luật của mình, độc lập thực hiện các hoạt động
trong phạm vi hành nghề theo quy định của pháp luật và quy chế trách nhiệm nghề
nghiệp, nhằm mục đích phụng sự công lý, góp phần bảo vệ pháp chế và xây dựng
Nhà nước pháp quyền Việt Nam.
Từ đầu
năm 2014 đến 30/6/2014, đội ngũ luật sư cả nước đã tham gia hơn 70.000 vụ việc,
doanh thu đạt gần 70 tỷ đồng. Trong khi đó, cả nước cũng có gần 400 luật sư và
67 tổ chức hành nghề luật sư của nước ngoài được cấp phép hoạt động tại Việt
Nam nhưng 6 tháng đầu năm 2014 đã tham gia hơn 4.000 vụ việc, doanh thu đạt gần
700 tỷ đồng. Điều này chứng tỏ các tổ chức hành nghề luật sư nước ngoài hoạt động
có hiệu quả hơn nhiều so với các tổ chức trong nước.[1]
Tuy đến
ngày 15/9/2014 cả nước có 11.285 người được cấp Chứng chỉ hành nghề luật sư và
3.408 tổ chức hành nghề, 63/63 tỉnh, thành phố trên cả nước đã có Đoàn luật sư,
nhưng tỷ lệ số luật sư trên số dân của Việt Nam vẫn ở mức trung bình. Ở Việt
Nam tỷ lệ đó là 1 luật sư/14.500 người dân, thấp hơn nhiều so với Mỹ (1/250),
Singapore (1/1000), Thái Lan (1/1200),
Nhật Bản (1/4500), …
2.
Nghề thẩm phán
Nghề thẩm phán ở Việt Nam cũng là một
nghề luật, hơn nữa còn là một nghề cao quý, rất danh dự. Thẩm phán mang tư cách
nhân danh pháp luật của nhà nước để xét xử, ra bản án kết tội hoặc các quyết định
cần thiết khác trong quá trình xét xử. Thẩm phán giữ vị trí quan trọng trong việc
xét xử - giai đoạn trung tâm của hoạt động tố tụng, vì vậy bên cạnh số lượng,
chất lượng của đội ngũ thẩm phán cũng như cách thức tổ chức, cơ chế vận hành và
đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ Thẩm phán là yếu tố mang tính quyết định đến chất
lượng xét xử.
Hiện nay cả nước có gần 5000 Thẩm phán,
con số không phải là nhiều so với các sinh viên có bằng cử nhân Luật tốt nghiệp
ra trường, trình độ và năng lực của các Thẩm phán hiện nay 100% có trình độ Đại
học luật hoặc tương đương. Theo đánh giá hàng năm thì số Thẩm phán hoàn thành
nhiệm vụ chiếm trên 90%.
Tuy nhiên, đội ngũ Thẩm phán ở Việt Nam
còn chưa thực sự ổn định, chuyên nghiệp; trình độ, năng lực đã được nâng lên một
mức nhưng chưa ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ và còn nhiều bất cập, hạn chế về
nhiều mặt như: tri thức về xã hội, kinh tế thị trường, trình độ ngoại ngữ và kiến
thức pháp luật quốc tế phục vụ cho hội nhập quốc tế, hành chính nhà nước, kỹ
năng thực thi công vụ, cũng như khả năng vận dụng khoa học công nghệ hiện đại trong
hoạt động công vụ.
II.
So sánh nghề luật sư và
nghề thẩm phán ở Việt Nam
1.
Điểm giống nhau giữa nghề luật sư và
nghề thẩm phán ở Việt Nam
Thứ
nhất, luật sư và thẩm phán đều là hai nghề
thuộc nhóm nghề luật.
Thứ
hai, cả hai nghề này đều đã được pháp luật
Việt Nam quy định rõ về tất cả các yếu tố có liên quan. Đối với nghề luật sư
thì có nguồn là Luật luật sư năm 2006
(sửa đổi, bổ sung năm 2012), nghề thẩm phán có nguồn là Pháp lệnh của Uỷ ban thường vụ Quốc hội về Thẩm phán và Hội thẩm Toà án
nhân dân năm 2002 (sửa đổi, bổ sung năm 2011).
Thứ
ba, cả nghề luật sư và nghề thẩm phán đều
cần tuân theo một loại chuẩn mực đạo đức xã hội là đạo đức nghề luật.
Thứ
tư, những người làm nghề luật sư hay nghề
thẩm phán đều luôn phải đứng trước rất nhiều cám dỗ, nhất là trong quá trình
rèn luyện đạo đức nghề luật luôn chịu sự tác động của nhiều yếu tố cả bên trong
và bên ngoài.
Thứ
năm, cả hai nghề ở Việt Nam đều chưa được
thực sự phát triển, vẫn còn nhiều bất cập và hạn chế để có thể phát huy tối đa
vai trò trong bối cảnh các mối quan hệ trong và ngoài nước ngày càng được mở rộng
như hiện nay.
2.
Phân biệt nghề luật sư và nghề thẩm
phán ở Việt Nam
2.1. Định nghĩa
-
Nghề luật
sư là một nghề luật do luật sư tiến hành, bằng tri thức pháp luật và kỹ năng
nghề nghiệp thực hiện các dịch vụ pháp lý theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan và
tổ chức. Luật sư là người hành nghề tự do, không phải viên chức hay công chức
nhà nước.
-
Nghề thẩm
phán là một nghề luật do thẩm phán tiến hành, được bổ nhiệm theo quy định của
pháp luật để làm nhiệm vụ xét xử những vụ án và giải quyết những việc khác thuộc
thẩm quyền của Toà án. Thẩm phán là một công chức nhà nước.
2.2. Đặc điểm
-
Nghề luật
sư : Một, đây là một nghề luật. Hai, do luật sư thực hiện. Ba, có tính chất dịch vụ. Bốn, có tính nhân bản sâu sắc (tính hướng
dẫn và tính trợ giúp). Năm, có tính phản
biện.
-
Nghề thẩm
phán : Một, đây là một nghề luật. Hai, do thẩm phán thực hiện. Ba, buộc phải tiếp xúc với con người trên
2 phương diện đó là sinh tồn và sinh mệnh pháp luật. Bốn, có mục đích vừa nhận thức vừa biến đổi đối tượng. Năm, sử dụng và áp dụng pháp luật vào
các mối quan hệ pháp luật phát sinh. Sáu,
điều kiện lao động là quyền lực tư pháp gắn với bảo vệ thực thi pháp luật.
2.3.
Điều kiện
hành nghề
-
Theo Điều
11 Luật Luật sư 2016, người có đủ tiêu chuẩn (là “Công dân Việt Nam trung thành
với Tổ quốc, tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, có phẩm chất đạo đức tốt, có bằng
cử nhân luật, đã được đào tạo nghề luật sư, đã qua thời gian tập sự hành nghề
luật sư, có sức khoẻ bảo đảm hành nghề luật sư thì có thể trở thành luật sư”[2])
muốn được hành nghề luật sư phải có Chứng chỉ hành nghề luật sư và gia nhập một
Đoàn luật sư.
-
Theo Khoản
1 Điều 5 Pháp lệnh về Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân năm 2002, “Công dân Việt
Nam trung thành với Tổ quốc và Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt
Nam, có phẩm chất đạo đức tốt, liêm khiết và trung thực, có tinh thần kiên quyết
bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, có trình độ cử nhân luật và đã được đào tạo về
nghiệp vụ xét xử, có thời gian công tác thực tiễn, có năng lực làm công tác xét
xử theo quy định, có sức khoẻ bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ được giao thì có thể
được tuyển chọn và bổ nhiệm làm Thẩm phán”.
2.4.
Phạm vi hành nghề
-
Nghề luật sư có 4 phạm vi hành nghề cơ bản : Tham gia tố tụng; Đại
diện ngoài tố tụng; Tư vấn pháp luật; Dịch vụ khác.
-
Nghề thẩm phán có 4 phạm vi hành nghề cơ bản : Áp dụng luật hoặc
thực hiện luật để đưa ra phán quyết trong phiên toà xét xử; Nghiên cứu vấn đề
theo luật pháp; Quyết định quy trình thực hiện theo luật pháp và quy tắc; Viết
ý kiến, quyết định và hướng dẫn về các trường hợp, khiếu nại và tranh chấp.
2.5.
Các chuẩn mực đạo đức
-
Đạo đức
nghề nghiệp của luật sư bao gồm các quy định chung về đạo đức của bản thân luật
sư trong các mối quan hệ giữa luật sư với khách hàng, với cơ quan nhà nước và với
đồng nghiệp theo quy định của Bộ Quy tắc mẫu về đạo
đức và ứng xử nghề nghiệp luật sư Việt Nam năm 2011. Mỗi luật sư phải ý
thức được sứ mệnh của mình, biết giữ gìn phẩm chất và danh dự nghề nghiệp. Tạo
niềm tin và sự kính trọng từ khách hàng, từ đó tôn vinh nghề luật sư.
-
Điều 13
Pháp lệnh về Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân năm 2002 quy định: “Thẩm phán phải
gương mẫu trong việc chấp hành Hiến pháp, pháp luật, có cuộc sống lành mạnh và
tôn trọng các quy tắc sinh hoạt công cộng, tham gia tuyên truyền, phổ biến pháp
luật”. Hơn nữa, Thẩm phán phải thực hiện đầy đủ lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí
Minh về “Nhân, Nghĩa, Trí, Dũng, Liêm” trong khi làm nhiệm vụ.
2.6.
Xử lý vi phạm
-
Luật sư vi phạm quy định của Luật Luật sư 2006, ngoài việc bị xử
lý kỉ luật thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm (có 4 hình thức kỷ luật : Khiển
trách; Cảnh cáo; Tạm đình chỉ tư cách thành viên Đoàn luật sư từ 6 tháng đến 24
tháng; Xoá tên khỏi danh sách luật sư của Đoàn luật sư), còn bị xử lý hành
chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường
theo quy định của pháp luật.[3]
-
Thẩm phán phải “chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc thực hiện
nhiệm vụ, quyền hạn của mình; nếu có hành vi vi phạm pháp luật thì tuỳ theo
tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình
sự theo quy định của pháp luật”.[4]
LỜI KẾT
Trên đây là những tìm hiểu của em về hai nghề nghiệp luật sư và
Thẩm phán ở Việt Nam. Qua đó cũng có thể thấy được hiện nay rất nhiều vấn đề cần
phải giải quyết để hai nghề luật cao quý này có thể phát huy tối đa vai trò
quan trọng của mình, nhất là trong thời kỳ kinh tế nước ta đang trên đà hội nhập
phát triển. Vì hiểu biết còn hạn chế nên vẫn còn nhiều sai sót, rất mong thầy
cô cho ý kiến để bài làm của em được hoàn thiện hơn.
[1] http://www.vietnamplus.vn/so-luong-luat-su-viet-nam-phan-bo-chua-deu-giua-cac-vung-mien/285594.vnp truy cập ngày 11/6/2016.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét